Από πού πήραν το όνομά τους τα ποτάμια της Γης

Τι είναι ποταμός

Ο ποταμός (ή ποτάμι) είναι το υδάτινο ρεύμα που χαρακτηρίζεται από μια σχετική συνέχεια και σταθερότητα τροφοδοσίας και με τομή κοίτης γενικά αρκετά ομαλή. Συνήθως εκβάλλει σε μια θάλασσα, σε ωκεανό, λίμνη, ή κάποιον άλλο ποταμό (παραπόταμος).

 Συνήθως αντιδιαστέλλεται από τον χείμαρρο, που έχει πιο ανώμαλους και απότομους αντίστοιχους χαρακτήρες· δεν είναι, όμως, πάντοτε δυνατή μια σαφής διάκριση μεταξύ τους. [1] Το σημείο στο οποίο γεννιέται ένας ποταμός ονομάζεται πηγή. Ο μεγαλύτερος ποταμός του κόσμου είναι ο Αμαζόνιος, με μήκος 6.992 χιλιομέτρων. Προηγουμένως ο Νείλος ήταν ο μεγαλύτερος ποταμός του κόσμου.

Τα ποτάμια είναι μέρος του κύκλου του νερού. Ο ποταμός συλλέγει νερό από τις κατακρημνίσεις μέσω μιας λεκάνης απορροής από την απορροή της επιφάνειας και άλλες πηγές όπως τα υπόγεια ύδατα, τις πηγές, αλλα και την απελευθέρωση αποθηκευμένου νερού σε φυσικό πάγο και επιφάνειες όπως οι παγετώνες

Ετυμολογικά η λέξη ποταμός  προέρχεται από το  ομηρικό < θέμα ποτ- < μεταπτωτική βαθμίδα του θέματος του ἔπετ-ον (ἔπεσον) του πίπτω (οπότε η σημασία θα ήταν «πέφτω από ψηλά ή ορμητικά») < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *peth₂- + -αμός.

Ας γνωρίσουμε τα μεγαλύτερα ποτάμια της Γης και την ετυμολογία του ονόματό τους

Δούναβης

Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ίστρο. Στα λατινικά ήταν γνωστός ως Ντανούμπιους (Danubius) και Δανούβιος (Danuvius). Το όνομα Ντανούβιους (Dānuvius) είναι λέξη δανεική από την Συθιανή γλώσσα. Είναι ένα από τα ονόματα ποταμών που προέρχονται από τη λέξη της πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας *dānu, προφανώς όρο για τη λέξη "ποτάμι", αλλά επίσης είναι όνομα ενός πανάρχαιου κοσμικού ποταμού ή μιας ποτάμιας θεάς. Η λέξη από την οποία προέρχεται ίσως να έχει σχέση με την ελληνική δίνη  . Άλλα ονόματα ποταμών με την ίδια ετυμολογία είναι ο Ντον, ο Δνείπερος και ο Δνείστερος.


Νείλος

Η ονομασία είναι ελληνική και πιθανόν προέρχεται από την σημιτική ρίζα νάχαλ που σημαίνει κοιλάδα ή ποτάμια κοιλάδα, και κατ' επέκταση ποταμός. Το γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγυπτίους και Έλληνες. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το ποταμό Αρ ή Αούρ (Κοπτικά Ιάρο), ή «μαύρο», από το χρώμα μεταφερόμενων από αυτόν ιζημάτων κατά τις πλημμύρες. Στην Οδύσσεια, ο Νείλος αναφέρεται με το όνομα Αίγυπτος (αρσενικό) και ομοίως η χώρα.


Τάμεσης

H αγγλική ονομασία Thames, από το μεσαιωνικό Temese, προέρχεται από την κέλτικη λέξη για τον ποταμό, Tamesas (*tamēssa), στα Λατινικά Τάμεσις και στη συνέχεια Tafwys στη σύγχρονη ουαλική γλώσσα. Η ονομασία σήμαινε μάλλον σκοτεινός και μπορεί να συγκριθεί με άλλες συγγενικές στην ιρλανδική γλώσσα (teimheal) και στα ουαλικά (tywyll "σκοτεινιά"). Ωστόσο, υπάρχουν και διαφορετικές θεωρίες. Η λέξη στα αγγλικά γραφόταν πάντοτε με σκέτο Τ. Κατά την Αναγέννηση έγινε th, που θύμιζε ελληνικά, προκειμένου να στηρίξει τη θέση ότι το όνομα προερχόταν από τον ποταμό Θύαμι στην Ήπειρο, απ' όπου λεγόταν ότι μετανάστευσαν οι πρώτες κελτικές φυλές.


Αμαζόνιος


Το όνομα «Αμαζόνιος» το έδωσε ο Ισπανός κατακτητής Φρανθίσκο ντε Ορεγιάνα (Francisco de Orellana), ο οποίος διέπλευσε τον ποταμό το 1541-1542. Στην πορεία του συνάντησε φυλές με γυναίκες που πολεμούσαν και για τον λόγο αυτό του έδωσε το όνομα «Αμαζόνιος» (Río de las Amazonas).


Γιανγκτσέ

Οι Δυτικοί τον αποκαλούσαν Yangtze, στα κινέζικα "ωκεάνιο παιδί" και "Chang" που σημαίνει ποτάμι. Στην Κίνα ονομάζεται Chang Jiang, που σημαίνει "Μακρύ Ποτάμι" και το όνομα προέρχεται από την δυναστεία Sui (581-618).


Μισσισσιππής

Το όνομά του πιστεύεται ότι προέρχεται από τη λέξη misi-ziibi της γλώσσας Ojibwe που σημαίνει ο «μεγάλος ποταμός» (gichi-ziibi «μεγάλος ποταμός»). Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως οι Γάλλοι εξερευνητές το 1666 τον κατέγραψαν σαν Messippi. Το 1798 το Κογκρέσο των ΗΠΑ ονόμασε τη νέα περιοχή με βάση την εκδοχή των Algonquin, "Mississippi".

Πάδος-Ιταλία

Ο Πάδος (ιταλικά: Po) είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ιταλίας, που διαρρέει σχεδόν ολόκληρη τη βόρεια χώρα από δυτικά προς ανατολικά, δίνοντας το όνομά του στη μεγάλη πεδιάδα που πλαισιώνεται από τρία σημεία: από τις Άλπεις και τα Απέννινα, ενώ εκτείνεται μέχρι την Αδριατική, όπου και οι εκβολές του.Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό Paduw  κέλτικης προέλευσης ίσως να έχει σχέση με τη λέξη ποταμός

Αμούρ 

Ο Αμούρ (река Аму́р, ρέκα Αμούρ -ο ποταμός Αμούρ) ή Χέιλονγκγιάνγκ (κινεζικά: 黑龙江) ή Σαχαλιγιάν Ουλά (μαύρος ποταμός στη γλώσσα Μαντσού) είναι ο 9ος μεγαλύτερος ποταμός του κόσμου. Βρίσκεται στα εδάφη της Κίνας και της Ρωσίας και ένα μέρος του αποτελεί σύνορο μεταξύ των δύο χωρών. Το μήκος του είναι 4.352 χιλιόμετρα και χύνεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, βορειοανατολικά της Σαχαλίνης. Ο ποταμός σχηματίζεται από άλλους δύο, ο πρώτος από τους οποίους (Σχίλκα) βρίσκεται στη Ρωσία και ο δεύτερος (Αργκούν) στη Κίνα.

Ινδός

Ο Ινδός Ποταμός (σανσκριτική και Χίντι: सिन्धु- sindhu που σημαίνει ποταμός, περσικά: Hindu. Θιβετιανά: Sengge Chu) είναι ο όγδοος μεγαλύτερος ποταμός της Ασίας , ο μακρύτερος και σημαντικότερος του Πακιστάν, του οποίου σχημάτιζε το φυσικό σύνορο με την Ινδία. Πηγάζει στο οροπέδιο του Θιβέτ κοντά στη Λίμνη Μανσαροβάρ, διαρρέει το Τζαμού και Κασμίρ, τη βορειοδυτική Ινδία και το Πακιστάν με κατεύθυνση προς τον νότο, όπου και χύνεται στην Αραβική Θάλασσα κοντά στη μεγάλη πόλη και λιμάνι Καράτσι. Το συνολικό του μήκος ανέρχεται στα 3.200 χιλιόμετρα. Η λεκάνη απορροής του Ινδού Ποταμού ξεπερνά το 1.165.000 τετρ.χιλιόμετρα, ενώ η μέση παροχή του φθάνει τα 6500 κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο, αλλά παρουσίαζει πολύ μεγάλες ανισότητες κατά τη διάρκεια του έτους: μειώνεται πολύ τον χειμώνα και πλημμυρίζει τις όχθες κατά την εποχή των μουσώνων

Βραχμαπούτρα

Ο Βραχμαπούτρα ή Τσανγκπό-Βραχμαπούτρα είναι ποταμός της Νότιας Ασίας, που διαρρέει την Κίνα, την Ινδία και το Μπανγκλαντές.Το νότιο τμήμα του Βραχμαπούτρα θεωρείται ιερό από τους Ινδουιστές. Το όνομα του ποταμού στα Σανσκριτικά σημαίνει "ο γιος του Βράχμα".

Πηγάζει από το νοτιοδυτικό Θιβέτ, σε υψόμετρο περίπου 6.000 μέτρων, και με το όνομα Γιαρλούνγκ Τσανγκπό διαρρέει το νότιο Θιβέτ.Στη συνέχεια, μέσα από φαράγγια, περνά στην περιοχή Αρουνάτσαλ Πραντές της Ινδίας, όπου είναι γνωστός ως Ντιχάνγκ. 

Ο Βραχμαπούτρας έχει μήκος 2.896 χιλιόμετρα και στο μεγαλύτερο μέρος του είναι πλωτός. Κατά τη διάρκεια της άνοιξης σημειώνονται 100.000 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Το μέσο βάθος του ποταμού είναι 124 πόδια (38 μέτρα) και το μέγιστο βάθος είναι 380 πόδια (120 μ).

Νιγηρας 

Ο Νίγηρας είναι ο σημαντικότερος ποταμός της δυτικής Αφρικής, με μήκος περίπου στα 4.180 χιλιόμετρα. Η ροή του σχηματίζει ένα μεγάλο τόξο, που περνά από τα κράτη Γουινέα, Μάλι, Νίγηρα (κράτος που πήρε το όνομά του από τον ποταμό), από τα σύνορα του Μπενίν και τελικά από τη Νιγηρία, από όπου και χύνεται στον Κόλπο της Γουινέας (Ατλαντικός Ωκεανός) μετά από ένα εκτεταμένο ποτάμιο δέλτα.

Ετυμολογικά το όνομά του πιθανώς να είναι  μια αλλαγή (από την επίδραση του λατινικού niger "μαύρο") ενός τοπικού ονόματος Τουαρέγκ, egereou n-igereouen, από το egereou "μεγάλο ποτάμι, θάλασσα" + n-igereouen, πληθυντικός αυτής της λέξης. Μεταφράζεται στα αραβικά ως nahr al-anhur "ποτάμι των ποταμών".

Κογκό

Ο ποταμός Κονγκό είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της κεντρικής Αφρικής. Το συνολικό του μήκος, που είναι 4.700 χλμ. τον κατατάσσει δεύτερο σε μήκος στην Αφρική, μετά τον Νείλο. Ο Κονγκό και οι παραπόταμοί του διαρρέουν το κυρίως τροπικό δάσος βροχών («ζούγκλα») της Αφρικής, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο με πρώτο αυτό του Αμαζονίου στη Νότιο Αμερική. Εξαιτίας των εξίσου πολλών (σχεδόν καθημερινών) βροχοπτώσεων, ο Κονγκό έχει φυσιολογικά και τη δεύτερη θέση στον κόσμο μετά τον ποταμό Αμαζόνιο σε όγκο νερού και παροχή (41.800 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο). Είναι επίσης ο δεύτερος ποταμός του κόσμου σε έκταση της λεκάνης απορροής (3.680.000 τ.χλμ. ή 28 φορές η έκταση όλης της Ελλάδας), και πάλι πίσω από τον Αμαζόνιο. 

Ο ρους και η λεκάνη απορροής του ποταμού Κονγκό με σημειωμένες τις χώρες

Ο ποταμός Κονγκό έλαβε το όνομά του από το αρχαίο Βασίλειο του Κονγκό, που εκτεινόταν στην περιοχή των εκβολών του. 

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Δημοκρατία του Κονγκό, αμφότερες χώρες που βρέχονται από τον Κονγκό, πήραν το όνομά τους από αυτόν. Μεταξύ του 1971 και του 1997 η κυβέρνηση του τότε «Ζαΐρ» αποκαλούσε τον ποταμό «ποταμό Ζαΐρ».

Παρανά

Ο Παρανά είναι ο σπουδαιότερος ποταμός της Αργεντινής, ο δεύτερος σε μήκος της Νότιας Αμερικής και από τους μεγαλύτερους του κόσμου.

Σχηματίζεται από τη συμβολή δύο ποταμών του Ρίο Γκράντε και Παραναΐμπα στο νοτιοανατολικό τμήμα της Βραζιλίας και ρέοντας προς Νότο ορίζει τη μεθόριο μεταξύ της Βραζιλίας και της Παραγουάης και στη συνέχεια νοτιότερα τη μεθόριο Παραγουάης και Αργεντινής όπου και διερχόμενος της τελευταίας νοτιοανατολικά συνδέεται με τον ποταμό Παραγουάη όπου και εκβάλλει τελικά στο ποταμόκολπο του Ρίο ντε λα Πλάτα.

Ο ποταμός Παρανά έχει συνολικό μήκος 3.280 χλμ., όμως το κύριο μήκος του είναι 2.900 χλμ. και εξ αυτών τα 1.600 περίπου χλμ. από εκβολών του, είναι πλωτά και από μεγάλου εκτοπίσματος πλοία με τα οποία και πραγματοποιείται το εξαγωγικό εμπόριο της ενδοχώρας.

Ρίο ντε λα Πλάτα

Ο Ρίο ντε λα Πλάτα (ισπανικά: Río de la Plata, κυριολεκτικά, «ποταμός του ασημιού», στα αγγλικά αναφέρεται και ως River Plate, Ρίβερ Πλέιτ) είναι ποταμοκόλπος ο οποίος σχηματίζεται μετά τη συμβολή των ποταμών Παρανά και Ουρουγουάη. 

Έχει μήκος 290 χιλιόμετρα και σχηματίζει μια χοανοειδή εσοχή στην ακτογραμμή της νοτιοανατολικής Νότιας Αμερικής. Το εξωτερικό όριο του Ρίο ντε λα Πλάτα ορίζεται από τη νοητή που ενώνει την Πούντα ντελ Έστε με το ακρωτήριο Σαν Αντόνιο, στην Αργεντινή.[1] Στο εσωτερικό του άκρο έχει πλάτος περίπου 2 χιλιόμετρα και φαρδαίνει περίπου στα 220 κοντά στην είσοδο του κόλπου. Για όσους θεωρούν ότι ο Ρίο ντε λα Πλάτα είναι ποταμός, είναι ο φαρδύτερος στον κόσμο.[2] Ο κόλπος αποτελεί τμήμα των συνόρων Αργεντινής και Ουρουγουάης και στις όχθες του είναι κτισμένες οι πρωτεύουσες και λιμάνια Μπουένος Άιρες και Μοντεβιδέο, δυτικά και βόρεια αντίστοιχα.

ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

https://www.etymonline.com/

https://www.wikipedia.org/

https://en.wiktionary.org/